COVİD-19 pandemisi tüm insanlığı sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda birçok değişiklik yapmaya zorladı. Bu değişikliklerden günlük hayata en çok etki edenleri şüphesiz sosyal mesafe ve maske takma zorunluluğu. Virüsün yayılmasını en aza indirmek adına ağzı ve burnu kapatacak şekilde yüz maskelerinin kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Yüzlerin ağız ve burun kısmının kapalı olması baktığımız kişilerin yüzlerinden edinebileceğimiz bilgileri azaltmaktadır. Tabi ki bu durum yüz eşleştirme ve yüz tanıma performanslarını etkilemektedir (Carragher & Hancock, 2020). Yüzlerden kimlik bilgisi çıkarımı yapmakla birlikte aynı zamanda kişinin sosyal özellikleri ve çekiciliğine dair yargılara da ulaşırız. Peki, yüzün çekicilik yargılarında önemli role sahip olan alt kısmının (Jamrozik ve diğ., 2019) kapalı olması çekicilik yargılarını ne yönde etkiler?

Patel ve diğ. (2020), tarafından yapılan çalışmada yüz maskesinin güzellik değerlendirmesine etkisi incelenmiştir. Bu çalışmada 30 kadın yüzü ve 30 erkek yüzü olmak üzere toplam 60 yüz görseli kullanılmıştır. Araştırmacılar yaptıkları ön çalışmayla yüz fotoğraflarını çekici yüzler, ortalama çekicilikteki yüzler ve çekici olmayan yüzler olarak üç gruba ayırmıştır. Daha sonra yüz fotoğraflarına bilgisayar programı yardımıyla maske eklenmiştir. Katılımcılardan maskeli yüzlerin çekiciliklerini değerlendirmeleri istenmiştir. Maske uygulandıktan sonra yüzlerin çekiciliğinde görülen değişim hesaplanmıştır. Çalışmaya toplam 496 kişi katılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre maske kullanımı tüm grupları etkilemektedir. Ortalama ve çekici olmayan yüzler için çekicilik değerlendirmesi maske eklendikten sonra anlamlı bir artış göstermiştir. Ayrıca çekici olmayan yüz grubundaki yüzlere maske eklendikten sonra tamamının çekicilik değerlendirmeleri yükselmiştir. Fakat çekici için yapılan çekicilik değerlendirmesi maske eklendikten sonra anlamlı bir düşüş göstermiştir. 

Patel ve diğ. (2020), tarafından yapılan bu çalışma COVİD-19 yayılımı için en etkili önlemlerden birisi olan maske kullanımının yüzden elde edilen çekicilik yargılarına etkisini araştırmıştır. Çalışmanın sonuçları maske kullanımının çekici olmayan ve ortalama çekicilikteki yüzler için çekicilik değerlendirmesini artırdığını fakat çekici yüzler için çekicilik değerlendirmesini düşürdüğünü göstermektedir. Güzellik çıkarımının başlıca yapıldığı alan olarak göz çevresinin gösterilmesine karşın yapılan bu çalışma yüzün alt kısmının da yüzün çekiciliğine katkı sağladığını göstermektedir.

Okuma Önerileri

Carragher, D. J., & Hancock, P. J. B. (2020). Surgical face masks impair human face matching performance for familiar and unfamiliar faces. Cognitive Research: Principles and Implications, 5(1). https://doi.org/10.1186/s41235-020-00258-x

Jamrozik, A., Ali, M. O., Sarwer, D. B., & Chatterjee, A. (2019). More than skin deep: Judgments of individuals with facial disfigurement. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 13(1), 117–129. https://doi.org/10.1037/aca0000147

Patel, V., Mazzaferro, D. M., Sarwer, D. B., & Bartlett, S. P. (2020). Beauty and the Mask. Plastic and Reconstructive Surgery - Global Open, 1–4. https://doi.org/10.1097/GOX.0000000000003048