Araştırmalarımız

Devam eden araştırmalarımız

✹  Yüz Tanıma Becerisindeki Bireysel Farklılıkların Açıklanmasında Yüz İşleme Stratejilerinin Rolü (2020 - Devam eden TÜBİTAK 1001 Projesi) Yüz tanıma becerisi, kişilerin sosyal ilişkiler kurabilmeleri, var olan ilişkilerinin devamlılığının korunabilmesi ve güvenlikleri bakımından büyük öneme sahip bir beceridir. Öte yandan tüm insanlar yüzleri aynı doğrulukta tanımamakta ve yüz tanıma becerisinde geniş bireysel farklılıklar gözlenmektedir. Yüz tanıma becerisinde gözlenen bireysel farklılıkların altında yatan faktörlerin göz izleme tekniği kullanılarak incelenmesi, laboratuvarımızda yürütülen bu projenin temel amacıdır. Temmuz 2020 tarihinde başlayan proje kapsamında katılımcıların yüz tanıma performansları ve bütünsel yüz işleme stratejilerine ilişkin göz hareketleri örüntüsü üç ayrı oturumda ölçülecek ve bu iki bilişsel süreç arasındaki ilişki incelenecektir. Projeden elde edilen bulguların uluslararası indekslerce taranan dergilerde, ulusal ve uluslararası kongrelerde ve düzenlenecek çalıştay aracılığı ile konuyla ilgili araştırmacılar ile paylaşılması, proje kapsamında geliştirilecek olan Video Temelli Yüz Tanıma Testi’nin yüz tanıma alanında çalışan ulusal ve uluslararası araştırmacıların kullanımına sunulması planlanmaktadır.

​ ​

 ✹  Yüze İlişkin Aşinalık Düzeyinin Kimlik Bilgisi Özet Temsili Oluşturma Sürecine Etkileri (2019- devam eden doktora tezi)

Aşinalık birçok bilişsel süreç üzerinde yukarıdan-aşağı etkiler gösteren ve farklı düzeylerde semantik/epizodik bilgilerle ilişkili, farklı öğrenme süreçlerine dayanan ve farklı düzeyleri olan önemli bir kavramdır. Öte yandan yüz tanıma ve yüz işleme literatüründe aşinalık kavramı genellikle ünlü kişilerin yüzleri ve yabancı yüzler olmak üzere iki grupta ele alınmaktadır. Bu durum farklı aşinalık düzeylerinin yüz işleme süreçlerine yukarıdan-aşağı etkisinin kapsamlı biçimde gözlenmesini güçleştirmektedir. Bu çalışmada yabancı kişilerin yüzleri, ünlü kişilerin yüzleri, kişisel olarak tanıdık kişilerin yüzleri ve deney ortamında aşinalık kazanılmış yüzler olacak şekilde farklı yüz grupları kullanılarak aşinalığın yüzlere ilişkin özet temsil oluşturma sürecine etkileri kapsamlı biçimde incelenmektedir.

2019

✹  Süper Yüz Tanıyıcıların Yüz Tarama Stratejilerinin İncelenmesi Son yıllarda gerçekleştirilen çalışmalar yüz tanıma becerisinde önemli bireysel farklılıklar olduğunu, bazı kişilerin bir kez gördükleri yüzleri dahi yıllarca hatırlayabildiğini göstermiştir. Literatürde "süper yüz tanıyıcılar" olarak yer alan bu kişilerin söz konusu olağanüstü yüz tanıma becerilerinin kaynağı henüz bilinmemektedir. Laboratuvarımızda gerçekleştirilen bu araştırmada yüz işleme stratejilerinin söz konusu bireysel farklılıklardan biri olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla katılımcıların yüzleri içeren bir bellek görevini tamamladıkları sırada göz hareketleri kaydı alınmıştır. Bulgular, yüzleri öğrendiğimiz sıradaki göz hareketlerimizin daha ayrıt edici olduğunu, yüz tanıma becerisine göre kişilerin farklı stratejiler kullanabileceğini göstermiştir. Buna karşın, göz hareketleri örüntüsü bir yüzü hatırlamamız istenen tanıma aşamasında yüz tanıma becerisine göre belirgin olarak farklılaşmamıştır.

2018

✹  Yüz Tanıma Becerisine Dair İçgörü ile Yüz Tanıma Performans İlişkisinin İncelenmesi

Yüz tanıma becerisinde geniş bireysel farklılıklar gözlenmesine karşın insanların kendi yüz tanıma becerilerini ne kadar doğru değerlendirebildikleri ve bu değerlendirmelerin isabetliliğini etkileyen faktörlerin neler olduğu hâlâ yanıt arayan sorulardır. Bu araştırma kapsamında kişilerin kendi yüz tanıma becerilerine ilişkin öz değerlendirmeleri ile gerçek yüz tanıma performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla önce Stirling Yüz Tanıma Ölçeği’nin Türkçe formu geliştirilmiş sonrasında ise katılımcılardan bu form ile birlikte Cambridge Yüz Belleği Testi Uzun Formu, Glasgow Yüz Eşleştirme Testi Kısa Formu ve Soyut Sanat Belleği testlerini tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen bulgular yüz tanıma becerisine ilişkin dağılımın uç noktalarında yer alan katılımcıların kendi yüz tanıma becerilerini yüksek doğrulukla değerlendirdiğine; ancak yüz tanıma performansının ortalamaya yaklaşmasıyla öz değerlendirme doğruluğunun azaldığına işaret etmektedir. Araştırmanın bulguları 2-5 Temmuz 2019 tarihlerinde Moskova’da düzenlenen 16. Avrupa Psikoloji Kongresi’nde poster olarak sunulmuştur.

✹  Yüz Tanıma Becerisinin Türkiye Örnekleminde Dağılımının Araştırılması (Üniversite destekli bilimsel araştırma projesi)

Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (BAP) tarafından desteklenen bu proje kapsamında Türkiye örnekleminde yer alan katılımcıların yüz tanıma becerilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla uluslararası literatürde sıklıkla kullanılan Cambridge Yüz Belleği Testi ve Glasgow Yüz Eşleştirme Testleri geniş bir katılımcı grubuna uygulanmıştır. Yüz tanıma becerisinin güvenlik ile ilgili alanlarda taşıdığı önem ve bu meslek gruplarında görev alan kişilerin yüz tanıma becerisindeki deneyimleri göz önüne alınarak üniversite öğrencileri ve güvenlik görevlilerinden oluşan iki ayrı katılımcı grubu ile çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar her iki testin de farklı düzeylerde yüz tanıma deneyimine sahip grupların yüz tanıma becerilerini değerlendirme amacıyla kullanılabileceğine işaret etmektedir. Projenin bulguları 6 Mayıs 2018’de Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirilen 5th International Symposium on Brain and Cognitive Science (ISBCS 2018)’da poster olarak sunulmuştur.